एन्तोन चेखब भान्का अनुवादित कथा

भान्का जुकोब, नौ वर्षको एक बालक, जो एल्योहिन भन्ने मोचीकोमा तीन महिनादेखि जुत्ता मर्मत गर्ने काममा अभ्यास गर्दै थियो । क्रिसमसको पूर्वसन्ध्यामा ऊ केही सोचेर बसिरहेको थियो । मालिक–मालिक्नी र तिनका

कामदारहरु नआउञ्जेल ऊ पर्खिरह्यो, उनीहरु गइसकेपछि उसले मालिकको दराजबाट एक बोतल मसी, खिया लागिसकेको नीब भएको कलम र कच्याककुचुक भएर खुजमुजिएको कागज भुइँमा उसका सामुन्ने फिँजाएर लेख्न सुरु गर्यो । पहिलो अक्षरको श्रीगणेश गर्नुपूर्व उसले कैंयन पटक त्रसित भएर झ्याल र ढोकातर्फ नजर दौडायो,  कुनै आकृतिले उसलाई लुकेर हेरेको छ भन्ने कुरामा बडो डर मानिरहेको थियो अनि डरले गर्दा ऊ लामो श्वास फेरिरहेको थियो । कागज बेन्चमा राखेर ऊ घुँडा दोबारेर चिठी लेख्दै थियो ।
प्यारो हजुरबुबा, कन्स्टान्टिन मकारिचू, उसले लेख्यो ।म तपाईंलाई चिठी लेखिरहेको छु । तपाईंलाई रमाइलो क्रिसमसको शुभकामना र ईश्वरले तपाईंलाई आर्शिवाद दिऊन् । न मेरी आमा छन् न त बाबा नै, तपाईं नै मात्र बाँकी हुनुहुन्छ मेरो आफन्त भन्नु नै । भान्काले आफ्ना उठाएर कालो आकृतितर्फ हेर्यो, जुन मैनबत्तीको धूमिल प्रकाशले बनाएको आकृति थियो । हठात् उसले आफ्नो वृद्ध हजुरबालाई सम्झन पुग्यो । उसका हजुरबुबा कन्स्टान्टिन मकारिच एक घरमा रात्रिकालीन पहरेदार पाले थिए । उनी पैँसठ्ठी वर्षका वृद्ध थिए तर उनमा सदाबहार हाँसो गजब देखिन्थ्यो । अनि उनका आँखा जँड्याहाका आँखाझैँ लाल थिए । उनी दिउँसो नोकरहरुका भान्सामा सुत्दथे अथवा भान्सेहरुसँग हँसीमजाक गर्दथे । राती उनी भेँडाको रौँले बनेको कम्बलमा लपेटिएर यताउति गर्दै अनि भुँइमा घँगरुको लौरो बजार्दै चौकीदारी गर्थे । बुढी कास्तान्का र ईल नामका दुई कुकुरहरु उनलाई रातभर पछ्याइरहन्थे । ईल अलिक नम्र र भलाद्मी खाल्को कुकुर थियो । ऊ आफ्ना मालिक र नयाँ मानिसहरुलाई प्रेमपूर्वक हेथ्र्यो तर पनि उसको खासै प्रतिष्ठा थिएन । उसको नम्रताभित्र धूत्र्याइँ लुकेको थियो ।मान्छेको हूलमा घुस्न, खुट्टामै निदाउन, भण्डार कोठामा लुसुक्क छिर्न अनि किसानका कुखुराहरु चोर्न ईलभन्दा बढी अरु कुनै कुकुर जान्दैनथे । उसका पछिल्तिरका खुट्टाले नराम्ररी सजाय पाइसकेका थिए अनि दुई पटक उसलाई झुण्ड्याइसकिएको थियो । हप्तैपिछे उसलाई अर्धमृत पारेर मिल्काइन्थ्यो तर ऊ हरेक पटक बौरिन्थ्यो । यतिबेला हजुरबुबा निःसंन्देह गेटमा उभिरहेका थिए,आँखाहरु तन्काई–तन्काई चर्चका राता झ्यालहरुतिर हेर्दै थिए । बेलाबेलामा आफ्ना अग्ला जुत्ता भुइँमा बजार्थे र नोकरहरुसँग ठट्टा गर्थे । उनको सानो लठ्ठी पेटीमा झुण्डिरहेको हुन्थ्यो । उनी आफ्ना हातहरु जाडो भगाउन मोल्दै गरेका हुन्थे, उनी लगलग कामिरहेका थिए अनि जिस्कदै पहिले उनले घरेलु कामदार केटीलाई चिमोटे र त्यसपछि भान्सेलाई । एक चिम्टी नस सुँघे कसो होला र उनले महिलालाई अनुरोध गर्दै नस–बाकस दिए ।
महिलाले नस–बाकसबाट नस लिइन् र हाछिउँ गरिन् । हजुरबुबा एकदम खुसी हुँदै चिच्याउन थाले– सब रुँघा खत्तम गर । रोग जमिसकेछ त्यसपछि उनीहरुले कुकुरहरुलाई पनि नस सुँघाए । कास्तान्काले हाछिउँ गरेर टाउको चारैतिर घुमाई र रिसाउँदै दगुरी । ईलले हाछिउँ गरेन तर नम्रतासँग पुच्छर हल्लायो । मौसम एकदम मनमोहक थियो । हावा एकदम शान्त, स्वच्छ र पारदर्शी भान हुन्थ्यो । रात निष्पट अँध्यारो थियो तर पनि गाउँका हरेक घरका सेता छाना अनि चिम्नीबाट निस्किएका धुँवा प्रष्टै देख्न सकिन्थ्यो । आकाशमा चम्किला तारा र नक्षत्रहरुले जाज्वल्य सिर्जना गरेका थिए ।भान्काले खुइय्य सास फेर्यो, कलम मसीमा चोब्यो अनि लेख्न थाल्यो स् र हिजो मैले कटू बचन अनि तीतो गाली खाएँ । मेरा मालिकले मलाई कपालमा समात्दै आँगनमा पुर्याए र जुत्ता तन्काउने फलामले जोडले हिर्काए किनकी म दुर्भाग्यवश उनको बच्चालाई कोक्रामा हल्लाउँदा हल्लाउँदै निदाएछु  । अनि एकहप्ता पहिले मलाई मालिक्नीले माछा पखाल्न अह्राइन्, मैले माछा पुच्छरदेखि पखाल्न सुरु गरेँ र त्यसपछि उनले त्यही माछो समाती मेरो मुखमा जोडले हिर्काइन् । कामदारहरु मलाईं हेरेर हाँसे र भोड्का रक्सी किन्न भट्टीमा पठाए अनि तिनका लागि काँक्रा चोर्न मालिककोमा पठाए । त्यसपछि मालिकले मलाई जे भेट्थे त्यसैले जोड जोडले हिर्काए । मलाई राम्ररी खान पनि दिदैनन् । बिहान मलाई एउटा रोटी दिन्छन्, दिउँसो उसिनेको फाँपरको रोटी अनि रातमा फेरि रोटी दिन्छन् । मलाई चिया, सुप अनि अरु केही खान दिदैनन् । सबै मालिक र मालिक्नीले बुत्याउँछन् । मलाई जहिल्यै घरको गल्लीमा सुत्नु भन्छन् । म रातभरि निदाउन पाउँदिन । रातभरि तिनीहरुको दुष्ट बच्चा रुन्छ अनि मैले कोक्रो हल्लाइदिनुपर्छ ।
प्यारा हजुरबा, तपाईंको महान् दया ममाथि देखाउनुहोस्, यहाँबाट मलाई गाउँको घरमा लैजानुहोस् । योभन्दा बढि अब म सहन सक्दिन । म तपाईंको पाउमा झुक्छु अनि ईश्वरसँग सधैँ तपाईंको निम्ती प्रार्थना गरिदिनेछु । मलाई यहाँबाट लैजानुहोस् नत्र म यहीँ मर्नेछु ।भान्काको मुख चलायमान भयो, उसले आफ्ना काला भैसकेका मुठ्ठीले आँखा मिच्यो र रुन थाल्यो ।म तपाईंको नसका निम्ती सुर्तीको धूलो बनाइदिनेछु । ऊ लेख्न थाल्यो– म तपाईंका निम्ती प्रार्थना गर्नेछु  र मैले केही नराम्रो गरे मलाई बाख्रो मिल्काएझैँ मिल्क्याइदिनुहोला । यदि तपाईंले मेरो जागिर छैन भन्ने सोच्नु भएमा म जहाजको कर्मचारीलाई बिन्ती गरेर ईश्वरका निम्ती भएपनि जुत्ता सफा गर्ने काम देऊ भन्नेछु अथवा फेड्का भन्ने गोठालोको सट्टा मै गोठालो बन्नेछु । प्यारो हजुरबा, यो मैले सहनसक्ने भन्दा बढि नै हो, यहाँ मसँग जिउनलाई साधारण जीवन पनि छैन । म यहाँबाट गाउँतिर भाग्ने विचारमा छु तर मसँग एकजोर जुत्ता पनि छैन र मलाई तुषारोदेखि सार्है डर लाग्छ । जब म ठूलो हुनेछु, तपार्इंले मलाई लगाएको गुन एकएक गरी चुकाउनेछु । तपाईंको देखभाल र स्याहार गर्नेछु । जब तपाईं मर्नुहुनेछ तब तपाईंको आत्माको शान्तिका लागि प्रार्थना गर्नेछु, जसरी म मेरी आमाका निम्ति म प्रार्थना गर्दथेँ ।मस्को विशाल सहर हो । यहाँ सबै भद्र भलाद्मीका घरहरु छन् र धेरै घोडाहरु पनि छन् तर यहाँ गाउँका जस्ता भेँडाहरु छैनन् अनि कुकुरहरु पनि त्यति छुच्चा हुँदैनन् । यहाँका केटाहरु कोहीपनि राति बाहिर निँस्कदैनन् ।  उनीहरु ईश्वरका भजन पनि गाउदैनन् । एकपटक मैले बल्छी पसलमा चालीस पाउण्डसम्म तौल भएको माछा पकड्ने बल्छी देखेको थिएँ । मैले धेरै प्रकारका बन्दुकहरु पाइने पसल पनि देखेँ । मेरा मालिकसँग पनि घटीमा एक सय रुबल पर्ने बन्दुक छ । कसाहीका पसलमा विभिन्न जनावरका मासुहरु बेच्छन् तर तिनले ती जनावरहरु कहाँ लगेर मारिदिन्छन्, कहिल्यै भन्दैनन् । प्यारा हजुरबुवा, जब तिनीहरु आफ्ना विशाल घरमा क्रिसमस रुख सजाउँछन् तब मेरा निम्ति सुनौलो ओखर दिन्छन् जुन हरियो सन्दुकमा राखेको छ । नपत्याए ती महिला ओल्गा इग्नातेभ्नालाई सोध्नुहोस्, यो ओखर भान्काको लागि हो भन्छिन् ।
भान्काले डराउँदै लामो सास फेर्यो अनि फेरि झ्यालतिर ट्वाल्ल परेर हेर्न थाल्यो । उसले सम्झन थाल्यो कसरी उसको हजुरबुवा जंगलमा आफ्ना मालिकका निम्ति क्रिसमस रुख लिन भान्कालाई लिईओरी जाने गर्दथे । त्यो क्षण हर्षको क्षण हुन्थ्यो । हजुरबुवाले घाँटी खसखस गर्दै जंगल नै थर्कमान हुने गरी कराउँथे । क्रिसमस रुख ढाल्नु अघि उनी तमाखु लिन्थे, नस सुँघ्थे र जाडोले कठ्याङग्रिएको  भान्कालाई हेर्दै मुसुक्क हाँस्थे । हजुरबुवा अन्त्यमा त्यो रुख ढालेर आफ्नै सुरमा चिच्याउन थाल्थे ।
जब रुख ढालिन्थ्यो तब त्यो रुख घरतर्फ घिसारेर लगिन्थ्यो अनि क्रिसमसका लागि सजाइन्थ्यो । ती जवान महिला ओल्गा इग्नातेभ्ना भान्काकै परमप्रिय थिइन् । जो हरदम व्यस्त हुन्थिन् । जब भान्काकी आमा पेलाजिया जीवित नै थिइन्, उनी त्यस घरमा काम गर्थिन् । ओल्गा भान्कालाई खेलौनाहरु दिन्थिन् । पढ्न, लेख्न अनि सयसम्म गन्ती गर्न सिकाउँथिन् त कहिले नाच्न पनि सिकाउँथिन् । जब पेलाजिया मरिन्, तब भान्कालाई नोकरका भान्सातर्फ सारियो जहाँ उसका हजुरबुबा बस्दथे अनि त्यसपछि भान्कालाई मस्कोको मोची कहाँ पठाइयो, जहाँ ऊ आफ्ना दुःखका दिन गन्ती गरिरहेको थियो ।

प्यारा हजुरबा, आउनुहोस् । भान्का लेख्न थाल्यो ।
ईश्वरका निम्ति म तपाईंसँग भीख माग्छु, मलाई यहाँबाट लैजानुहोस् । यहाँ सबैले मलाई भर्कुछन् र म  डरलाग्दो गरी भोकले ग्रस्त छु । यो कस्तो दुर्दशा हो, तपाईंलाई म भन्न सक्दिन,म सधैँ रोइरहेको छु । र अर्कोदिन मलाई मेरा मालिकले म अन्तिम अवस्थामा पुग्ने गरी टाउकोमा हिर्काए,म भुँइमा बजारिएँ । मेरो जीवन  कुकुरको भन्दा पनि गएगुज्रेको हुन पुगेको छ। म नरकमा बाँचिरहेको छु । मेरो शुभकामना एल्योना, येर्गोका र ती घोडसवारी चालकलाई सुनाइदिनु होला र मेरो प्यारो बाजा कसैलाई नदिनु है । म तपाईंकै नाति इभान जुकोब नै भइरहूँ । प्यारा हजुरबा, मलाई लिन आउनुहोस् है । त्यसपछि भान्काले पत्रलाई दुइपटक मोड्यो र हिजो एक कोपेक तिरेर ल्याएको खामभित्र हाल्यो । एकछिन केहीबेर सोचेर उसले पुनः कलम मसीमा चोबल्यो अनि ठेगाना यसरी लेख्यो स्गाउँमा रहने हजुरबुबालाई त्यसपछि उसले टाउको कन्यायो, एकछिन सोच्यो र फेरि थप्यो स् कन्स्टान्टिन मकारिच । कसैले उसले चिठी लेखेको नदेखेको भन्ने थाहापाएपछि गर्वले पुलकित भयो । उसले आफ्नो टोपी पहिरियो अनि कोट समेत नलगाई गल्लीतिर दर्गुर्यो । हिजोमात्र उसले मासुपसलेसँग चिठीहरु हुलाकको पत्रमञ्जूषामा खसालिने र संसारभरि चिठी पुर्याइने कुरा थाहा पाएको थियो, त्यसैले ऊ नजिकैको पत्रमञ्जूषा भएतिर गयो र उसको बहुमूल्य पत्र बाकसमा खसाल्यो।

एकघण्टापछि ऊ मीठा आशाहरुमा झुल्दै निदाइरहेको थियो । सपनामा उसले चुल्हो देख्यो । चुल्हो नजिकै उसका हजुरबुबा बसिरहेका थिए, उनका नाङ्गा खुट्टाहरु हल्लाइरहेका थिए र भान्सेहरुलाई चिठी पढेर सुनाइरहेका थिए । चुल्होसँगसँगै ईल पनि पुच्छर हल्लाएर बसिरहेको थियो ।